کتاب قزاق ها نوشته مختار عوض اوف ترجمه نازلی اصغرزاده
قزاق‌ها مردماني از قوم‌هاي مختلف جنوب روسيه و اوكراين و لهستان بودند كه با فرار از دست اربابان فئودال زندگي آزادي را در استپ‌هاي جنوبي و اطراف رودهاي دان و دنيپر برگزيده بودند. در جريان جنگ‌هاي قدرت‌هاي حاكم بر آن نواحي به تدريج نقش مرزداري به قزاق‌ها داده شد. قزاق‌ها به شجاعت و مهارت‌هاي سواركاري معروف بودند. نيروهاي قزاق در جريان حمله ناپلئون به روسيه با جنگ‌هاي نامنظم و ايذايي هراسي در دل سربازان فرانسوي افكنده بودند. تا پايان حكومت تزاري واحدهاي منظم نظامي با نام قزاق در ارتش امپراتوري روسيه تشكيل شده بود. ناصرالدين‌شاه قاجار در سفرهاي خود به اروپا هنرنمايي نظامي قزاق‌هاي روسيه را پسنديد و خواستار تشكيل واحدهاي قزاق در ايران شد. اين واحدها زير نظر فرماندهان قزاق روس ابتدا با نام بريگاد قزاق و بعد با نام ديويزون قزاق در ايران تشكيل شد. اصطلاحات قزاقي مانند يساول (سرگرد) و پالكونيك (سرهنگ) تا پيش از تشكيل ارتش نوين ايران در ميان نظاميان ايران رايج بود.